Mental Aritmetik Mucizesi-Soroban

     Mental aritmetik eğitiminin temel materyali sorobandır. Dilimizde daha çok abaküs olarak kullanılsa da bildiğimiz abaküsten çok farklı bir yapıya sahiptir. Toplama-çıkarma gibi aritmetik işlemlerin yapılmasında kullanılan, rakamlar yerine boncuk benzeri nesnelerden yararlanılan çerçeve içerisine tutturulmuş çubuklardan ve boncuklardan oluşan soroban ilk bilgisayar olarak kabul edilmektedir. Çağdaş
hesap makinelerinin

atası da sayılan soroban ile toplama-çıkarma, çarpma-bölme gibi matematiksel işlemler yapılabilmektedir.
Uzak Doğu ülkelerinde neredeyse günlük hayatta elektronik hesap makinelerinin yerine kullanılan soroban ile yapılan mental aritmetik eğitimi son yıllarda ülkemizde de dikkat çekiştir. Mental aritmetik eğitimi almış öğrencilerin kazandığı hızlı ve doğru işlem yapabilme yeteneği ile odaklanma ve dikkat gelişimi sağlamaları herkesin dikkatini sorobana yöneltmiştir.

     Soroban dikdörtgen şeklinde çerçeve içerisine tutturulan sayı çubuklarına yerleştirilen hareketli boncuklardan oluşur. Aşağıda abaküsün(soroban)’ın bölümlerini görebilirsiniz.

çerçeve: Abaküsün en dış kısmıdır. Abaküsün bir düzen içinde çalışması için bir çatı görevi görür.

alt boncuklar: Her bir çubukta 4 tanedir. Her boncuğun sayısal değeri 1’dir.

üst boncuklar: Her bir çubukta 1 tanedir. Sayısal değeri 5’tir.

kiriş çubuğu: Boncukların sayısal değer kazanabilmesi için yaklaştırdığımız çubuktur. Eğer boncuklar şekildeki gibi yerinde duruyorsa yani kiriş çubuğuna yaklaşmamışsa o çubukta 0(sıfır) yazıyor demektir.

         Uzak Doğu ülkelerinde sayı boncuğunun günümüzde neredeyse evrensel bir kullanımı vardır. Onu, okuması yazması olmayan sokak satıcılarının elinde gördüğümüz gibi tüccarların, muhasebecilerin, bankacıların, Otel işletmecilerinin, matematikçilerin ya da gökbilimcilerin elinde de görürüz. Bu aletin kullanımı zaten Uzak Doğu geleneklerinde öyle kökleşmiştir ki, Bangkok’un, Singapur’un, Tayvan’ın, Polinezya’nın, Avrupa’nın ve Amerika’nın modern hesap makineleri ile bilgisayarlara kolayca ulaşma olanağı bulmuş olan- “batılılaşmış” Çinlileri ve Vietnamlıları bile, her çeşit hesabı genellikle abaküsle yapmaya devam ederler. Hatta mental aritmetik eğitimi Japonya’da eğitim müfredatına dahil edilip ders olarak okutulmaktadır. Bu ülkelerin gelişmişlik seviyesinin ve teknoloji alanında attıkları adımın nedenini çok da uzakta aramamak gerek.